10 yıl önce bir küratör ABD Maine’deki mağazadan Viktorya dönemine ait ipek elbise satın aldı. Onu hiç beklemediği, anlaşılması zor kodlarla yazılmış ve elbisenin ulaşılması zor bir yerine dikilmiş not karşıladı. O notta ne yazdığını artık biliyoruz.
Olay, 2013 yılında Maine’deki bir antikacıdan 19’uncu yüzyıla ait ipek elbise satın alan küratör Sara Rivers-Cofield’in başına geldi.
Rivers-Cofield’in blog yazısına göre iki parçadan oluşan bronz renkli elbise muhtemelen 1880’lerden kalma. Bu tür bulgular vintage düşkünleri için alışılmadık olmasa da bu notta kesinlikle alışılmadık
bir şeyler vardı.
Rivers-Cofield elbisenin ulaşılması zor bir noktasına dikilmiş gizli cebi olduğunu ve cebe yalnızca “göze hiç çarpmayan etekteki yırtmaçtan” erişilebildiğini söylüyor ve “bu cep açıklığı üst etek sebebiyle tamamen gizli kalmış, cebe ulaşmak için dökümlü ipeği yukarı kaldırıp pamuklu etek altını ortaya çıkarmanız, anlayacağınız kıyafetin tüm görüntüsünü bozmanız gerekiyor” diye anlatıyor.
Cebin içinde üzerinde yaklaşık 24 satırdan oluşan tamamıyla tutarsız bir metnin yazılı olduğu buruşturulmuş bir kâğıt vardı.
Bu apaçık şifreli bir mesajdı, peki ne anlama geliyordu?
İŞTE GİZEMİN ARDINDAKİ GERÇEK
10 yıl boyunca türlü türlü dedektifler, amatör ve profesyonel şifre çözücüler bu gizemi çözmeye çalıştı ama bir sonuç alamadılar. “İpek elbise kriptogramı” olarak anılmaya başlayan bu bilmece öyle
ünlendi ki dünyada henüz çözülemeyen ilk 50 kod ve şifre arasında yer aldı. Nihayet biri bu mesajın ardındaki gizemi çözdü.
Şifreyi çözen Kanada’daki Manitoba Üniversitesi’nden bilgisayar analisti Wayne Chan’dı.
10 yıl önce ABD’de, bir küratör Viktorya dönemine ait bir ipek elbise satın aldı. Elbisenin gizli bir cebinde, anlaşılması zor kodlarla yazılmış bir not bulundu. Bu not, 135 yıl sonra çözülene kadar bir gizem olarak kaldı.
Notta, ABD Ordusu ve Hava Bürosu tarafından kullanılan telgraf koduyla kaydedilmiş meteorolojik gözlemler yer alıyordu. Bu kod, o zamanlar telgraf çekmenin pahalı olması nedeniyle, şehirdeki hava durumu hakkında bilgi paylaşmanın en düşük maliyetli yolu olarak kullanılıyordu.
Notun yazıldığı tarih, mesajda betimlenen hava durumundan yola çıkarak 27 Mayıs 1888 olarak belirlendi. Bu tarih, Illinois’de yaşayan ve gönüllü hava gözlemcisi olan Mary C. Bennett’in doğum günüydü.
Notu kimin yazdığı ve neden bu kadar ayrıntılı bir şekilde gizlemek zorunda kaldığı hala bilinmiyor. Ancak, muhtemelen Washington DC’deki Savaş Bakanlığı’nın telgraf odasında çalışan bir kadın tarafından yazılmış olduğu düşünülüyor.
Bu gizemli not, Viktorya dönemi iletişim tarihine dair önemli bir bilgi sunuyor. Ayrıca, kod çözme konusundaki ilerlemenin de bir göstergesi olarak kabul ediliyor.
