Restoran ve lokantaların bir süredir rahatsızlığını dile getirdiği “online sipariş komisyonları” için önemli bir karar çıktı.
Platform üzerinden satış yapan bir işletmeci, kazancının büyük bölümünün “hizmet bedeli” adı altında eridiğini belirterek soluğu Kamu Denetçiliği Kurumu’nda (KDK) aldı. Başvuruyu inceleyen KDK, emsal niteliğinde bir karara imza atarak esnafı haklı buldu.
YÜZDE 60’A VARAN KESİNTİ İSYANI
KDK’ya başvuran esnafın dosyasındaki rakamlar, yüksek komisyonları ortaya çıkardı. İşletmeci, platformun kağıt üzerinde yüzde 32 komisyon ve taşıma ücreti aldığını ancak eklenen “reklam bedeli”, “hizmet bedeli” ve zorunlu indirimlerle bu oranın yüzde 60’a kadar çıktığını belgeledi. Yani satılan yemeğin parası cebine girmeden platforma gidiyordu.
“AVRUPA’DAN ÇOK DAHA YÜKSEK”
Başvuruyu haklı bulan KDK, Türkiye’deki komisyon oranlarının Avrupa ortalamasının çok üzerinde olduğunu tespit etti. Birçok ülkenin bu platformlara karşı “geçici veya kalıcı sınırlamalar” getirdiğini hatırlatan Kurum, Türkiye’de de benzer bir adım atılması gerektiğine hükmetti.
KDK, Ticaret Bakanlığı’na şu kritik tavsiyede bulundu: “Serbest piyasa kuralları ile kamu yararı dengesi gözetilerek yemek hizmetlerine uygulanan komisyon oranlarına makul, ölçülü ve maliyet esaslı bir tavan sınır getirilmeli.”
REKABET KURUMU DA DEVREYE GİRECEK
Karar sadece tavan fiyatla sınırlı kalmadı. KDK, platformların pazar hakimiyetlerini kötüye kullanıp kullanmadığının araştırılması için Rekabet Kurumu’na da çağrıda bulundu. Ayrıca Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nden (TOBB), bu komisyonların küçük işletmeler üzerindeki yıkıcı etkisini araştırması istendi.
KDK’nın kararında, devletin görevinin sadece piyasayı izlemek olmadığı, küçük esnafın ayakta kalması ve tüketicinin korunması için “müdahale etme yetkisi ve görevi” olduğu vurgulandı. Önerilen düzenleme hayata geçerse, şeffaf olmayan ücretlendirme sistemleri tarih olacak ve komisyonlara devlet tarafından belirlenen makul bir üst sınır (kota) konulacak.
